میتوان گفت در نظام حقوقی ایران دعاوی به دو دسته تقسیم میشوند، دعاوی کیفری یا جزایی، دعاوی حقوقی یا مدنی، برای هر کدام از این دسته ها مرجع مجزا تعیین شده است و بر حسب ای تقسیم بندی مراجع قضایی هم به دو بخش حقوقی و کیفری تقسیم شده اند و در بحث آکادمیک و پس از طی مرحله کارشناسی در دانشگاه در مرحله کارشناسی ارشد رشته حقوق به گرایش های مختلف تقسیم میشود که از جمله آنها حقوق خصوصی و حقوق جزا میباشد که حقوق خصوصی به بررسی مباحثی میپردازد که در عرف همان شاخه حقوقی یا مدنی میباشد و حقوق جزا نیز به بررسی مباحثی میپردازد که در عرف جزایی یا کیفری میگویند، روند رسیدگی به این دو دسته دعوا نیز متفاوت میباشد
به گونه ای که در پرونده جزایی در ابتدا پرونده به دادسرا میرود که تحقیقات اولیه با همکاری کلانتری ها که اصطلاحا ضابط میباشند انجام میشود پس از تکمیل تحقیقات دادستان کیفرخواست صادر میکند و پرونده را برای صدور رای به دادگاه کیفری میفرستد و رای نهایی را قاضی دادگاه میدهد لیکن عامه مردم تصور میکنند رای نهایی در دادسرا صادر میشود و وقتی متوجه میشوند که پرونده به دادگاه فرستاده شده ابراز نارضایتی به جهت طولانی شدن روند پرونده مینمایند. در دعاوی حقوقی مرحله دادسرا وجود ندارد و پرونده پس از ثبت دادخواست به دادگاه بدوی ارجاع میشود و رای را قاضی دادگاه بدوی صادر میکند که بسته به نوع رای میتواند قابل تجدید نظر غیر قابل تجدید نظر قابل واخواهی فرجام و… باشد
