حضانت به معنی نگهداری مادی و معنوی طفل و سرپرستی او توسط پدر و مادر و یا افرادی که توسط قانون تعیین شده اند می باشد. همانطور که می دانید در وحله اول حضانت و نگهداری فرزند با والدین او یعنی پدر و مادرش خواهد بود. حال این سوال پیش می آید که اگر یکی از والدین و یا هر دوی آن ها فوت کنند حضانت فرزند به عهده چه کسی خواهد بود؟ در جواب این سوال باید بگوییم که قانونگذار در ماده 1171 قانون مدنی تکلیف حضانت کودک را پس از فوت والدینش مشخص نموده است.
اگر تنها یکی از پدر و یا مادر فرزند فوت نماید حضانت فرزند با فرد دیگر خواهد بود یعنی در صورت فوت پدر حضانت فرزند با مادر می باشد و در صورت فوت مادر حضانت فرزند با پدرش خواهد بود. گروه وکلای دیده بان حقوق امیر در ادامه این مقاله به بررسی حضانت کودک در صورت فوت والدین می پردازد.
شما می توانید برای پرسیدن سوالات خود درباره حضانت کودک در صورت فوت والدین و دریافت مشاوره تلفنی با شماره های 02188928452 و 0۹۱۲۴۷۲۶۶41 تماس گرفته و یا در صورت نیاز به مشاوره حضوری با وکیل خانواده ما پس از هماهنگی به آدرس تهران، خیابان فلسطین شمالی، نبش کوچه شهید نجف غزایی عتیق، پلاک 475، طبقه پنجم، واحد57 مراجعه فرمایید.
حضانت کودک بعد از فوت پدر
همانطور که گفتیم حضانت به معنی نگهداری مادی و معنوی طفل و سرپرستی او توسط پدر و مادر و یا افرادی که توسط قانون تعیین شده اند می باشد. بنابراین حضانت موضوع مهمی در نگهداری از فرزندان و تربیت آن ها می باشد. قانونگذار با توجه به اهمیت و حساسیت موضوع برای حضانت فرزندانی که یکی از والدین و یا هر دوی آنها را از دست می دهند در ماده 1171 قانون مدنی تکلیف مشخص کرده است که در ادامه به بررسی آن می پردازیم:
مطابق با ماده 1171 قانون مدنی: در صورت فوت یکی از ابوین حضانت طفل با آنکه زنده است خواهد بود هر چند متوفی پدر طفل بوده و برای او قیم معین کرده باشد.
پس مطابق با این ماده اگر پدر فرزندی فوت نماید در حالی که مادر او زنده است حضانت فرزند با مادرش خواهد بود حتی اگر پدرش پیش از مرگ برای فرزند خود قیم تعیین کرده باشد نیز فرقی نخواهد داشت و حضانت فرزندان با مادرش می باشد.
اما در مواردی نیز برای این موضوع استثنا وجود خواهد داشت. اگر پس از فوت پدر، مادر فرزند صلاحیت اخلاقی برای نگهداری از فرزندش را نداشته باشد، ممکن است دادگاه از مادر سلب حضانت کند و برای حضانت نزدیکان فرزند تصمیم گیری نماید.
البته باید دقت داشته باشید که این مسئله در مورد ازدواج مجدد مادر پس از فوت همسرش صدق نمی کند. یعنی در صورتی که پدر کودک فوت نماید و مادر او مجددا ازدواج نماید همچنان مادر قیم فرزند می باشد و نه جد پدری و نه هیچ کس دیگر نمی تواند با استناد به این موضوع خواستار سلب حضانت از مادر شود. مگر در شرایط خاص که بتواند اثبات کند مادر صلاحیت نگهداری از فرزند را ندارد و سلامت جسمی یا روحی فرزند در خطر می باشد.
حضانت کودک بعد از فوت مادر
وقتی فرزندی متولد می شود تا زمانی که به سن 18 ساگی برسد نیازمند سرپرست می باشد تا از او نگهداری نماید. اگر پدر و مادر فرزند هر دو زنده باشند که این مسئولیت به عهده آنها خواهد بود و می بایست از او نگهداری نمایند. حال تکلیف فرزند پس از فوت یکی از والدین و یا هر دوی آنها چه می باشد؟ پیش تر موضوع حضانت فرزند پس از فوت پدر را با هم بررسی کردیم و گفتیم که قانونگذار در ماده 1171 قانون مدنی تکلیف حضانت فرزند بعد از فوت پدر را مشخص کرده است.
حال اگر پدر فرزند زنده باشد و مادرش فوت کند تکلیف چیست و حضانت او به چه کسی خواهد رسید؟ در پاسخ به این سوال نیز باید به همان ماده 1171 قانون مدنی استناد کنیم. مطابق با این قانون در صورتی که مادر فرزند فوت نماید و پدرش در قید حیات باشد حضانت او با پدرش خواهد بود. اما در صورتی که پدر صلاحیت اخلاقی برای نگهداری از کودک را نداشته باشد، دادگاه برای سلب حضانت از او نیز تصمیم گیری خواهد کرد.
حضانت کودک در صورت فوت والدین
تا اینجا دریافتیم که حضانت فرزند در صورت فوت پدر و یا فوت مادر با چه کسی می باشد. در واقع حضانت کودک در صورت فوت تنها یکی از والدین را بررسی نمودیم و با استناد به قانون گفتیم که پس از فوت یکی از والدین کودک حضانت او با دیگری می باشد و اگر پدر یا مادر کودک دارای صلاحیت اخلاقی برای نگهداری و تربیت او نباشد دادگاه برای سلب حضانت از ایشان و حضانت فرزند تصمیم گیری خواهد کرد.
گاهی ممکن است کودکی هر دو ولی خود را از دست بدهد یعنی هم پدر و هم مادر او فوت نمایند. در این صورت حضانت او با چه کسی خواهد بود؟
در قانون ما که مطابق با اصول تربیت اطفال و فرزندان در خانواده از دیدگاه اسلام می باشد اگر والدین یعنی پدر و مادر کودکی فوت نمایند در درجه اول حضانت او با جد پدری اش خواهد بود. منظور از جد پدری پدر بزرگ یا همان پدر پدر کودک می باشد. چرا که طبق قانون و دین اسلام ایشان از صلاحیت بیشتری نسبت به افراد دیگر برای نگهداری و تربیت کودک برخوردار هستند.
حال اگر جد پدری او نیز فوت کرده باشد تکلیف حضانت کودک با چه کسی است؟ اگر جد پدری او نیز در قید حیات نباشد نگهداری از کودک به عهده وصی خواهد بود. پدر و یا جد پدری کودک می توانند پیش از فوت برای او وصی تعیین نمایند تا در صورت فوت والدین از کودک نگهداری نماید. اگر پدر و یا جد پدری کودک برای او وصی تعیین نکرده باشند حضانت کودک با فردی خواهد بود که دادگاه برای او تعیین می نماید. معمولا خویشاوندان کودک برای قیومیت او بر افراد دیگر مقدم هستند.
گروه وکلای دیده بان حقوق امیر در این مقاله به موضوع حضانت کودک در صورت فوت پدر، مادر و یا هر دوی آنها پرداخت و هر کدام از آنها را به صورت مجزا برای شما بررسی نمود. شما می توانید برای پرسیدن سوالات خود درباره حضانت کودک در صورت فوت والدین و دریافت مشاوره تلفنی با شماره های 02188928452 و 0۹۱۲۴۷۲۶۶41 تماس گرفته و یا در صورت نیاز به مشاوره حضوری با وکیل خانواده ما پس از هماهنگی به آدرس تهران، خیابان فلسطین شمالی، نبش کوچه شهید نجف غزایی عتیق، پلاک 475، طبقه پنجم، واحد57 مراجعه فرمایید.
