رفع سوء اثر چک برگشتی

همانطور که می دانیم چک یک نوع روش پرداختی در معاملات می باشد. چک نوعی دستور برای پرداخت از طرف صادر کننده به بانک می باشد اما بعضی وقت ها صادر کننده پس از صدور چک به دارنده وجهی نزد بانک برای نقد کردن چک ندارد. در چنین شرایطی دارنده چک آن را برگشت می زند. وقتی چکی برگشت می خورد، در پرونده صادر کننده آن سوء اثر ثبت می شود و در صورتی که این سوء اثر از کارنامه مالی صادر کننده رفع نشود نام او جزو بد حسابان در سیستم بانکی درج می شود.

در این صورت فرد دیگر نمی تواند دسته چک جدید دریافت کند و یا حتی از وام و تسهیلات بانکی استفاده کند. پس بسیار مهم است که طبق مراحل قانونی رفع سوء اثر از چک انجام شود. گروه وکلای دیده بان حقوق امیر در این مقاله به توضیح معنی رفع سوء اثر چک، شرایط و نحوه انجام مراحل آن می پردازد و به صورت کامل موضوع رفع سوء اثر چک را بررسی می نماید. شما نیز می توانید برای پرسش سوال های خود و مشاوره با گروه وکلای دیده بان حقوق امیر با شماره های 02188928452 و 09124726641 تماس حاصل فرمایید.

 رفع سوء اثر چک برگشتی چیست

مطابق با ماده 310 قانون تجارت چک، نوشته‌ ای است که به موجب آن، صادر کننده، وجوهی را که در نزد محال‌ علیه (بانک) دارد، کلا یا بعضا، مسترد یا به دیگری واگذار می‌ نماید. همانطور که گفته شد اگر صادر کننده چک مبلغ وجه چک را نزد بانک نداشته باشد، دارنده چک می تواند آن را برگشت بزند و در صورتی که چک برگشت بخورد برای صادر کننده آن سوء اثر ثبت خواهد شد.

اگر این سوء اثر رفع نشود باعث می شود که صاحب حساب نتواند از اغلب تسهیلات بانکی و مالی استفاده نماید به طور مثال از گرفتن دسته چک صیادی و یا افتتاح حساب منع می شود و یا حتی نمی تواند کارت بانکی جدید دریافت کند. به همین علت صاحب حساب باید به نحوه قانونی سوء اثر چک را پاک نماید.

پس به طور کلی رفع سوء اثر چک یعنی از بین رفتن و پاک شدن سابقه برگشت خوردن چک از کارنامه مالی فرد صادر کننده آن. گروه وکلای دیده بان حقوق امیر در ادامه به بررسی شرایط و مراحل رفع سوء اثر چک می پردازد. 

شرایط رفع سوء اثر چک برگشتی

به طور کلی دو شرط اصلی برای رفع سوء اثر چک وجود دارد. اول انقضای مدت قانونی و دوم عدم ثبت شکایت از چک که در ادامه به توضیح هر دو شرط می پردازیم:

انقضای مدت قانونی: برای آن که از چک با لاشه آن و یا بدون لاشه آن رفع سوء اثر بشود و مسدودی حساب از بین برود، حتما باید مدت انقضای قانونی آن گذشته باشد. این مدت زمان قانونی در گذشته 7 سال بود و پس از گذشت 7 سال سوء اثر چک از کارنامه مالی صادر کننده آن پاک می شد ولی در حال حاضر این زمان به 3 سال کاهش یافته است و پس از گذشت مدت زمان 3 سال به صورت خودکار سوء اثر از کارنامه مالی فرد خاطی پاک می شود.

عدم ثبت شکایت از چک: برای رفع سوء اثر چک نباید هیچ شکایت حقوقی و یا کیفری از چک برگشتی موجود باشد. پس در صورتی که فرد دارنده چک علیه صادر کننده آن شکایتی مطرح نکند و همینطور شخص صادر کننده اقدامی را برای رفع سوء اثر انجام ندهد پس از گذشت مدت زمان انقضا که در حال حاضر 3 سال می باشد بانک مرکزی جمهوری اسلامی به صورت خودکار سوء اثر را رفع خواهد کرد.

روش های رفع سوء اثر چک برگشتی

رفع سوء اثر چک دارای مراحل قانونی می باشد که بند 3 ماده 5 قانون صدور چک به شکل صریح آن را بیان کرده است و گروه وکلای دیده بان حقوق امیر در این قسمت به بررسی تمامی مراحل آن می پردازد:

اولین اقدامی که برای رفع سوء اثر چک باید انجام داد تامین موجودی مورد نیاز می باشد این اقدام پرکاربرد تربن راه برای رفع سوء اثر چک می باشد و عموما مورد استقبال قرار می گیرد برای تامین موجودی صادر کننده چک باید مبلغ کسری حساب را به همان حساب واریز کند و موجودی مورد نیاز برای چک را تامین کند.

پس از تامین موجودی بانک به دارنده چک اعلام می کند که موجودی چک در حساب موجود است و می تواند برداشت را انجام بدهد و دارنده چک پس از برداشت وجه از حساب صادر کننده، می بایست فرم رضایت نامه کتبی را تهیه نماید و آن را به بانک بدهد و سپس بانک سوء اثر چک برگشتی شخص صادر کننده را از کارنامه مالی او پاک خواهد کرد.

دومین روش ارائه دادن لاشه چک برگشت خورده به بانک می باشد که باید صاحب حساب با دارنده چک به توافق برسند و صادر کننده لاشه چک را از وی دریافت نماید و به بانک تحویل دهد و پس از دریافت رسید از بانک سوء اثر چک او پاک می شود. در صورتی که طرفین توافق نمایند اما به دلایلی مانند سرقت یا مفقودی لاشه چک موجود نباشد، دارنده چک باید به دفتر اسناد رسمی مراجعه و رضایت نامه خود را که دارای مهر دفاتر اسناد رسمی می باشد امضا نماید سپس صاحب حساب آن را به بانک تحویل دهد تا رفع سوء اثر انجام شود.

روش سوم برای مواقعی می باشد که صاحب حساب به دارنده چک دسترسی ندارد و نمی تواند رضایت نامه و یا لاشه چک را از او دریافت کند در چنین مواقعی اگر حساب وی توسط مراجع قضایی مسدود نشده باشد می تواند مبلغ چک را به حساب خود واریز کند و نامه ای کتبی به بانک ارائه دهد تا این مبلغ به مدت یک سال در حساب وی نگهداری شود.

روش چهارم دریافت نامه رسمی از مرجع قضایی می باشد که ثابت می کند عملیات اجرایی چک تمام شده است. با ارائه این نامه به بانک پس از بررسی و تایید سوء اثر از کارنامه مالی صادرکننده رفع می شود.

روش پنجم در صورتی کاربرد دارد که شخص تقاضا حکم برائت ذمه از دادگاه داشته باشد یعنی به دلایلی همچون کلاهبرداری دینی بابت چک نداشته باشد که در صورت اثبات صادر کننده با ارائه حکم دادگاه به بانک از چک برگشتی رفع سوء اثر می نماید.

و در آخر اگر 3 سال از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت گذشته باشد و صادر کننده هیچ اقدامی برای رفع سوء اثر انجام ندهد در صورتی که شکایتی از چک برگشتی وجود نداشته باشد، به صورت خودکار از چک رفع سوء اثر انجام می شود.

استعلام رفع سوء اثر چک برگشتی

افرادی که چک های برگشتی زیادی ندارند می توانند به صورت غیر حضوری و از طریق اپلیکیشن ساد 24 استعلام رفع سوء اثر چک برگشتی خود را بگیرند اما افرادی که دارای تعداد زیادی چک برگشتی می باشند حتما باید به صورت حضوری به بانک مرکزی رفته و استعلام بگیرند.

گروه وکلای دیده بان حقوق امیر در این مقاله به طور کامل رفع سوء اثر چک برگشتی را بررسی و تمامی مراحل و روش های آن را برای شما شرح داد. در صورتی که نیاز به راهنمایی بیشتر و مشاوره حضوری با گروه وکلای دیده بان حقوق امیر داشتید می توانید پس از هماهنگی به آدرس تهران، خیابان فلسطین شمالی، نبش کوچه شهید نجف غزایی عتیق، پلاک 475، طبقه پنجم، واحد 57 مراجعه فرمایید. همکاران ما همواره آماده خدمت رسانی به شما عزیزان می باشند.