صغیر ممیز کیست؟

حکم تصرف عدوانی

برای آن که بدانید صغیر ممیز کیست و با صغیر غیر ممیز چه تفاوتی دارد، ابتدا باید با مفهوم صغیر آشنا شوید. از منظری گفته شده است که صغیر فردی است که به سن بلوغ نرسیده و کبیر نشده است. سن بلوغ در قانون برای دختران نه سال تمام قمری و برای پسران نیز پانزده سال تمام قمری می باشد. قانون مدنی ایران افراد صغیر را جزو انواع محجوران می شناسد و در ماده 1207 صراحتا می گوید اشخاص صغیر (چه ممیز و چه غیر ممیز) و اشخاص غیر رشید و مجانین محجور می باشند و تصرف در اموال خود و حقوق مالی خود برای آنها ممنوع می باشد.

برای صغار در قانون مسائلی پیش بینی شده است. در این مقاله درباره صغیر ممیز و حقوق آن ها در قانون و همچنین درباره صغیر غیر ممیز و حقوق آن ها نیز صحبت خواهیم کرد و به بررسی مسائل آنها خواهیم پرداخت. شما نیز می توانید برای مشاوره با گروه وکلای دیده بان حقوق امیر و پرسیدن سوالات خود در رابطه با افراد صغیر و حقوق مربوط آنان با شماره های 09124726641 و 02188928452 تماس حاصل فرمایید.

آدرس تهران، خیابان فلسطین شمالی، نبش کوچه شهید نجف غزایی عتیق، پلاک 475، طبقه پنجم، واحد 57

 

صغیر به چه کسی گفته می شود

صغیر در لغت به معنای کوچک و خرد می باشد و در اصطلاح حقوقی به کسی گفته می شود که به بلوغ نرسیده و از توانایی روحی لازم برای اداره امور زندگی خود بهره مند نیست. البته تنها به سن بلوغ رسیدن به تنهایی نمی تواند ویژگی کافی برای صغیر نبودن باشد لذا چه بسا لازم است علاوه بر شرایط سنی، رشد و نمو کامل از نظر روحی برای اداره زندگی شخصی وجود داشته باشد. 

اما در ماده 1210 قانون مدنی گفته شده است که هیچکس را نمی توان بعد از رسیدن به سن بلوغ به عنوان محجور شناخت مگر آنکه عدم رشد و جنون آن ثابت شده است. از این ماده می توان اینچنین دریافت که قانون گذار بلوغ را به عنوان اماره و نشانه جهت تشخیص رشد قرار داده است.

صغیر ممیز کیست؟
صغیر ممیز

انواع صغیر چه کسانی هستند

افراد صغیر به دو دسته کلی تقسیم می شوند که بررسی شرایط حقوقی هر کدام از آنها می پردازیم

الف) صغیر غیر ممیز

صغیر غیر ممیز شخص نا بالغی است که توانایی تشخیص خوب از بد را ندارد و در واقع دارای قوای تمیز نمی باشد و نمی تواند خوب را از بد و زشت را از زیبا تشخیص دهد و نمی تواند اراده حقوقی مستقل داشته باشد. صغیر غیر ممیز جهت انجام هیچ عمل حقوقی دارای صلاحیت لازم قانونی نیست و در اداره هیچ یک از امور خود توانایی اقدام مستقل ندارد. اداره امور صغیر غیر ممیز با ولی شرعی و یا در صورت نداشتن ولی با قیم می باشد.

ب) صغیر ممیز 

در مقابل صغیر غیر ممیز صغیر ممیز وجود دارد. طبق تعریف قانونی صغیر ممیز به شخص نابالغی گفته می شود که دارای قوای درک و تمیز نسبی است و با اینکه به سن بلوغ نرسیده است می تواند خیر و شر را از یکدیگر تشخیص دهد. بر خلاف صغیر غیر ممیز، صغیر ممیز حق مداخله در امور مالی و حقوقی خود را تا حد نسبتا زیادی دارا می باشد. تشخیص اینکه شخص به بلوغ نرسیده دارای قوای تمیز است یا خیر طبق قانون مدنی ایران با دادگاه می باشد.

برای خروج صغیر از حجر تنها رسیدن به سن بلوغ کافی نیست بلکه احراز رشد نیز شرط خروج از حج می باشد. فقه های فقه امامیه در این باره گفته اند که تا زمانی که دو صفت بلوغ و رشد در شخص ایجاد نشده است، آن شخص محجور می باشد. منظور از رشد این است که شخص توانایی اداره اموالش را به صورت منطقی و عاقلانه داشته باشد و در این راه بتواند سود را از ضرر تشخیص دهد. یعنی وجود چنین صفتی در شخص موجب استفاده درست از اموال و مانع هدر رفتن آن در مصارف غیر عقلانی می گردد.

 

اعمال حقوقی صغیر غیر ممیز

تمامی اعمال حقوقی صغیر غیر ممیز به این دلیل که هیچگونه قدرت و اراده حقوقی ندارد محکوم به بطلان و بی اثر می باشد به این دلیل که طبق نظام حقوقی ایران، کسی که اراده حقوقی ندارد حتی اگر عملی را به ظاهر انجام دهد آن فعل باطل می باشد و بی اثر است. 

ماده 1212 قانون مدنی ایران با اشاره به این موضوع بیان داشته است:

(( اعمال و اقوال صغیر تا حدی که مربوط به حقوق مالی او باشد باطل و بلا اثر است. مع ذلکن صغیر ممیز می تواند تملک بلاعوض کند، مثل قبول هبه و صلح بلاعوض و حیازت مباحات ))

صغیر ممیز کیست؟
صغیر ممیز

اعمال حقوقی صغیر ممیز

بطلان یا عدم نفوذ اعمال حقوقی صغیر ممیز مسئله ای مهم و لازم به بررسی می باشد. ممکن است ما با خواندن ماده 1212 قانون مدنی تصور کنیم که اعمال صغیر ممیز جز در مواردی استثنایی بلااثر می باشد اما باید بدانیم پذیرفتن این نظر با توجه به قواعد حقوقی جاری، دشوار می باشد.

اولا علت در نظر گرفتن حجر در صغیر ممیز طبق رویه حقوقی امروزی فقدان اراده نمی باشد بلکه حمایت از حقوق محجور می باشد. در واقع قانون گذار به منظور حمایت از محجور و تامین منافع و مصالح صغیر غیر ممیز او را اصولا از تصرف در اموال و حقوق مالی خود منع کرده است.

ثانیا قانون مدنی در ماده 1214 معاملات غیر رشید را غیر نافذ دانسته است مگر اینکه این اعمال با اجازه ولی و یا قیم او انجام شده باشد.

ثالثا قانون گذار در مواد 85 و 86 قانون امور حسبی به ولی و یا قیم اختیار داده است که در صورتی که به نفع صغیر ممیز باشد به او اجازه دهد شغلی انتخاب کند و کار کند. همچنین به او اجازه داده شده اموالی که خود به دست آورده است را با اجازه ولی و یا قیم اداره کرده و اعمال حقوقی لازم برای اداره آن ها را انجام دهد.

رابعا مصلحت صغیر ممیز و به طور کلی جامعه در این است که اعمال حقوقی او با اجازه ولی و یا قیم دارای اثر باشد که به این نحو نیز صغیر توانایی ورود به زندگی را پیدا می کند. 

خامسا رویه قضایی ایران هم این نظر را تایید می کند. هیئت عمومی دیوان عالی کشور نیز همین نظر را پذیرفته است و به ماده 1214 قانون مدنی نیز استناد کرده است.

لذا با توجه به دلایل فوق الذکر می توان گفت که اعمال حقوقی صغیر ممیز، در صورتی که بدون ادن ولی و یا قیم باشد غیر نافذ است که ولی یا قیم می تواند آن را تایید و یا رد کند و در صورت تایید عیب عمل انجام شده رفع می شود. به طور مثال چنانچه صغیر ممیز با اجازه ولی یا قیم خود وسیله ای را برای خود بخرد، عمل انجام شده صحیح است اما مطابق ماده 1212 همچنان تملک بلاعوض صغیر ممیز بدون اذن ولی یا قیم هم صحیح است.

 

4.3/5 - (7 امتیاز)
این نوشته منتشر شده در اخبار حقوقی می باشد. جهت اضافه کردن به علاقمندی های مرورگر خود بر روی لینک صفحه کلیک نمایید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Call Now Button