برای آنکه بدانیم مصالح و متصالح کیست اول باید بدانیم که این دو کلمه از ریشه صلح می باشند. صلح در لغت به معنای توافق، دوستی و آشتی می باشد. همچنین صلح در علم حقوقی نیز به معنای توافق بر امری می باشد. در عقد صلح می توان مال یا نفعی را به کسی صلح کرد و یا حق و دینی را مطابق آن از بین برد. همچنین می شود دعاوی حقوقی و برخی اختلافات را نیز صلح نمود. البته توجه داشته باشید که عقد صلح در دعاوی کیفری که عمومی می باشند و جنبه امنیتی دارند کاربردی ندارد.
بر اساس ماده 752 قانون مدنی ایران صلح ممکن است یا در مورد رفع تنازع موجود و یا جلوگیری از تنازع احتمالی در مورد معامله و غیر آن واقع شود. در ادامه این مقاله به بررسی عقد صلح و اینکه مصالح و متصالح کیست می پردازیم. توجه داشته باشید که رعایت نکات حقوقی در تنظیم عقد صلح بسیار مهم می باشد و توصیه می شود همیشه برای تنظیم صلح نامه از اطلاعات حقوقی یک وکیل مجرب و با سابقه در امر عقد قرارداد بهره ببرید.
می توانید برای مشاوره و تنظیم قرارداد توسط وکیل مجرب در گروه وکلای دیده بان حقوق امیر با شماره های 02188928452 و 09124726641تماس بگیرید.
آدرس تهران، خیابان فلسطین شمالی، نبش کوچه شهید نجف غزایی عتیق، پلاک 475، طبقه پنجم، واحد 57
قرارداد صلح
همانطور که گفته شد صلح در لغت به معنای توافق و ترازی در امری می باشد. صلح یکی از عقود معین و از قراردادهای لازم قانون مدنی ایران می باشد. قرارداد صلح می تواند در مقام اکثر عقود معین که در قانون تعریف شده است ایجاد شود به طور مثال می توان با قرارداد صلح مالی را واگذار کرد که اثر آن تملیک مال می باشد که موضوع عقد بیع است. یا به طور مثال می توان منفعت مالی را منتقل کرد که در اینجا صلح اثر اشاره دارد.
یکی دیگر از کاربردهای مهم عقد صلح که در قانون مدنی از آن یاد شده است استفاده از عقد صلح جهت رفع یک تنازع و اختلاف و یا جلوگیری از اختلافی است که ممکن است در آینده بین طرفین ایجاد شود. افراد می توانند با انعقاد قرارداد صلح اختلاف موجود را خاتمه داده و از وقوع اختلافات بیشتر که منجر به رجوع به مراجع قضایی می شود جلوگیری کنند.
همچنین حقوقی که بر اثر جرم برای زیان دیده ایجاد می شود مانند دیه می تواند موضوع عقد صلح باشد. توجه داشته باشید که صلح هم می تواند معوض باشد و هم غیر معوض باشد.
ارکان قرارداد صلح
عقد صلح دارای 3 رکن می باشد که در ادامه آنها را بررسی می کنیم.
اولین رکن مصالح می باشد. مصالح به شخصی می گویند که مالی را واگذار می کند و یا حقی را به دیگری صلح می کند به طور مثال به شخصی که نصف ملک خود را به فرد دیگری واگذار می کند، مصالح می گویند.
دومین رکن متصالح می باشد. متصالح به شخصی می گویند که مالی به او واگذار شده است و یا حقی به نفع او صلح شده است. در مثال بالا به شخصی که نصف ملک به او واگذار شده است، متصالح می گویند یعنی متصالح شخصی که مال را قبول کرده می باشد.
سومین رکن مورد صلح می باشد که آن را مال الصلح هم می نامند. مورد صلح به مالی می گویند که به شخص دیگری واگذار شده است و یا حقی که در مورد آن صلح شده است. در مثال بالا همان نصف ملک که به شخص دیگری واگذار شده است را مال الصلح می نامند.
ویژگی های قرارداد صلح
عقد صلح هم مانند دیگر عقود لازم دارای ویژگی ها و شرایط خاصی می باشد که باید رعایت شود.
اولین و مهم ترین شرط عقد صلح مشروع بودن آن است یعنی اگر بر سر امر غیر مشروع صلحی صورت بگیرد، آن صلح باطل می باشد.
طرفین عقد صلح یعنی همان مصالح و متصالح باید دارای اهلیت باشند. اهلیت یعنی طرفین قرارداد دارای رشد، بلوغ و عقل باشند.
هیچوقت نمی توان از عقد صلح را برای فرار از دین استفاده کرد. اگر اثبات شود که قبل از عقد صلح دینی وجود داشته و این عقد برای فرار از دین باشد، آن عقد باطل می باشد.
همچنین صلح بر امر باطل نیز باطل می باشد.
دقت کنید که اموال دولتی را به هیچ عنوان نمی توان صلح کرد زیرا در عقد صلح، مصالح فقط می تواند مالی را که متعلق به خودش می باشد صلح کند و اموال دولتی جزو اموال مصالح نمی باشد و متعلق به دوبت می باشد.
هر شخصی بخواهد می تواند اموال خود را به دولت صلح کند. در واقع هر فردی می تواند حتی تمام دارایی خود را به هر کس می خواهد صلح کند.
صلح کردن بر مالی که وجود ندارد امکان پذیر نیست و آن عقد صلح باطل می باشد. برای آنکه معامله بین مصالح و متصالح شکل بگیرد باید حتما مورد صلح وجود داشته باشد.
مالی را که به وثیقه گذاشته شده است نمی توان صلح کرد زیرا مال وثیقه ای در رهن گذاشته شده است مگر آن که فردی که مال در رهن او می باشد و هم فرد متصالح از این موضوع آگاه باشند و کاملا به عقد صلح رضایت داشته باشند.
صلح از قراردادهایی است که نمی توان هر زمان که دو طرف بخواهند آن را فسخ کنند مگر در صورتی که یکی از طرفین، دیگری را در صلح فریب دهد ایم حق را برای طرف دیگر ایجاد می کند که صلح را از بین ببرد و آن را فسخ کند.
چند نمونه از انواع صلح
صلح محاباتی
صلح محاباتی به صلحی گفته می شود که معمولا در قالب معاملات معوض مانند بیع و اجاره نوشته می شود و معوضی که در مقابل مورد صلح قرار می گیرد از ارزش کمتری نسبت به آن برخوردار است. به طور مثال اگر شخصی منزل مسکونی خود را که فرضا ارزشی معادل 5 میلیارد تومان دارد را در مقابل مبلغی بسیار کمتر از آن به طور مثال 5 هزار تومان به دیگری صلح کند، به این نوع صلح محاباتی می گویند. اغلب اعضای یک خانواده و به طور کلی اشخاصی که از انتقال مال نیت دریافت سود و هدف اقتصادی ندارند، برای نقل و انتقال مال از این نوع صلح استفاده می کنند.
صلح معوض
صلح معوض صلحی می باشد که در آن صالح و متصالح اموالی را در آن به یکدیگر منتقل می نمایند. در واقع در این نوع صلح شخص انتقال دهنده مال یا حق را در مقابل وجه و یا حقی دیگر به دیگری منتقل می نماید.
صلح غیر معوض
صلح غیر معوض صلحی است که در آن تنها یک طرف از قرارداد به عنوان مصالح مال و یا حقی را به دیگری صلح می کند و در قبال آن هیچ چیزی به عنوان عوض دریافت نمی کند و در واقع این یک عقد مجانی می باشد.
صلح عمرا
هرگاه یک ملک و مال از سوی شخصی به فرد دیگری در قالب عقد صلح منتقل شود و ضمن آن شرط گردد که در زمان حیات مصالح منافع و حقوق استفاده از آن مورد صلح متعلق به انتقال دهنده باشد و پس از مرگ او منافع به انتقال گیرنده یا همان متصالح انتقال یابد به این نوع صلح، صلح عمرا گفته می شود.
گروه وکلای دیده بان حقوق امیر
همانطورکه در ابتدا گفته شد برای نوشتن و تنظیم عقد صلح باید بسیاری از نکات حقوقی را در نظر گرفت تا از مشکلات احتمالی جلوگیری کرد. اگر عقد صلح توسط فرد متخصص مسائل حقوقی نوشته نشود، ممکن است در آینده طرفین قرارداد با مشکلاتی مواجه شوند که برای حل آن مجبور به مراجعه به مراجع قضایی و دادگاه شوند. وکیل قرارداد های گروه وکلای دیده بان حقوق امیر همواره آماده خدمت رسانی و مشاوره در مورد عقد صلح به شما می باشد. برای دریافت مشاوره حضوری با گروه وکلای دیده بان حقوق امیر می توانید پس از هماهنگی به آدرس تهران، خیابان فلسطین شمالی، نبش کوچه شهید نجف غزایی عتیق، پلاک 475، طبقه پنجم، واحد 57 مراجعه فرمایید.
