شکایت کیفری نفقه

مطابق با قانون مدنی ایران پس از آن که عقد دائم بین زن و مرد جاری می شود ، مرد موظف می باشد تا نیازهای مالی زن را تامین نموده و مسئولیت دارد تا به زن نفقه پرداخت نماید. حال اگر مردی نیازهای مالی همسر خود را تامین نکند و از پرداخت نفقه به همسر خود بدون هیچ دلیل خاص و موجهی خودداری نماید مرتکب جرم شده است و مستوجب مجازات قانونی خواهد بود. یکی از ضمانت های اجرایی در صورتی که زن از شوهر خود بابت پرداخت نکردن نفقه شکایت کیفری نماید حبس می باشد.

برای شکایت کیفری از مرد بابت پرداخت نکردن نفقه می بایست بر اساس مراحل خاصی اقدام نمود و در صورت عدم رعایت این مراحل ممکن است شکایت زن به نتیجه نرسیده و نتواند حقوق از دست رفته خود را باز پس گیرد بنابراین گروه وکلای دیده بان حقوق امیر قصد دارد در ادامه این مقاله به بررسی شکایت کیفری نفقه بپردازد.

ترک انفاق چیست

همانطور که گفته شد مطابق با قانون مدنی ایران بعد از جاری شدن عقد دائم میان زن و مرد، مرد موظف می باشد که نیازهای مالی زن را تامین نموده و به همسر خویش نفقه پرداخت نماید. 

حال این سوال پیش می آید که نفقه چیست؟ مرد پس از عقد دائم موظف است تا کلیه نیازهای متعارف زن را که شامل مسکن، خورد و خوراک، پوشاک و دیگر نیازهای متعارف او می شود را تامین نماید که به آن نفقه زن می گویند. 

سوال بعدی این است که در چه شرایطی نفقه به زن تعلق می گیرد؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که زن می بایست از شوهر خود تمکین عام و خاص نماید و اگر زن از مرد تمکین ننماید، مرد برای پرداخت نفقه هیچ الزامی نخواد داشت.

اما بسیار دیده ایم که مرد با وجود تمکین زن از او نفقه ای به زن پرداخت نمی کند که همین امر موجب سختی کشیدن زن می شود و عسر و حرج را برای او ایجاد می نماید. در چنین شرایطی مرد ترک انفاق کرده است. پس ترک انفاق یعنی مرد بدون داشتن دلیل خاص و موجه از پرداخت نفقه به زن خودداری می نماید. همانطور که گفته شد در چنین شرایطی مرد مرتکب جرم شده است و مستوجب مجازات خواهد بود بنابراین زن می بایست از مرد شکایت کیفری نماید که در ادامه آن را بررسی خواهیم کرد.

جرم ترک انفاق چیست

گفتیم که در شرایطی که زن از شوهر خود تمکین عام و خاص می نماید مستحق دریافت نفقه می باشد و اگر مردی بدون داشتن دلیل خاص و موجهی که اثبات نماید زن از او تمکین نمی کند از پرداخت نفقه به همسرش خودداری نماید مرتکب جرم شده است و زن می تواند از طریق شکایت کیفری نفقه آن را پیگیری نماید.

حال بهتر است نگاهی به مواد قانونی آن بی اندازیم:

قانونگذار در ماده ۶۴۲ قانون مجازات اسلامی اشعار دارد: ((هر کس با داشتن استطاعت مالی نفقه زن خود را در صورت تمکین ندهد یا از تادیه نفقه سایر اشخاص واجب‌ النفقه امتناع نماید دادگاه ‌او را از سه ماه و یک روز تا پنج ماه حبس محکوم می ‌نماید.))

مطابق با ماده مذکور برای اتفاق افتادن جرم ترک انفاق می بایست 2 شرط زیر برقرار باشد: 

1- زن از مرد تمکین ننماید. 

2- مرد استطاعت مالی داشته باشد.

حال نگاهی به ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده مصوب سال ۱۳۹۱ می اندازیم که اشعار دارد:

((هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تأدیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه شش محکوم می شود. تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و درصورت گذشت وی از شکایت در هر زمان تعقیب جزایی یا اجرای مجازات موقوف می شود.))

قانونگذار در این ماده مجازات خودداری از پرداخت نفقه را حبس تعزیری درجه شش یعنی حبس از شش ماه تا دو سال در نظر گرفته است و چون این قانون از قانون مجازات اسلامی جدیدتر می باشد پس مجازات برای مجرم مطابق با همین قانون اعمال می شود.

در تبصره همین ماده ذکر شده است که: ((امتناع از پرداخت نفقه زوجه ‌ای که به موجب قانون مجاز به عدم تمکین است و نیز نفقه فرزندان ناشی از تلقیح مصنوعی یا کودکان تحت سرپرستی مشمول مقررات این ماده است.))

شکایت کیفری ترک انفاق 

حال که متوجه شدیم ترک انفاق جرم می باشد و قانونگذار برای این جرم مجازات حبس را تعیین کرده است بهتر است به بررسی نحوه شکایت کیفری نفقه و مراحل آن بپردازیم.

اولین مرحله هر نوع شکایتی تنظیم یک شکواییه و ارسال آن به مرجع رسیدگی صالح می باشد. برای جرم ترک انفاق نیز به همین صورت می بایست عمل نمود و زوجه می بایست شکواییه ترک انفاق خود را تنظیم نماید و با مراجعه به یکی از شعب دفاتر خدمات قضایی آن را به دادسرا ارسال نماید.

برای تنظیم این شکواییه می بایست به این نکته توجه نمایید که برای این نوع شکایت حتما باید شاکی خصوصی وجود داشته باشد که همان زوجه می باشد و دقت داشته باشید که زن در مرحله بعد می بایست استطاعت مالی مرد را اثبات نماید. 

پس در شرایطی که زن از شکایت کیفری خود صرف نظر نماید به دلیل نداشتن شاکی خصوصی پرونده مختومه خواهد شد و اما در صورتی که مرد بتواند عدم تمکین زن را اثبات نماید و یا اثبات نماید که خود از استطاعت مالی برخوردار نمی باشد نیز پرونده مختومه خواهد شد و مرد دیگر مستوجب مجازات نخواهد بود.

بهتر است برای تنظیم شکواییه ترک انفاق از یک وکیل خانواده مجرب و متخصص کمک بگیرید چرا که با دقت و رعایت نکات حقوقی در شکواییه می توانید از پایمال شدن حقوق خود جلوگیری نمایید.

کلام آخر

گروه وکلای دیده بان حقوق امیر در این مقاله به بررسی موضوع جرم ترک انفاق پرداخت و نحوه شکایت کیفری نفقه را بررسی نمود. شما می توانید برای پرسیدن سوالات خود درباره نفقه و دریافت مشاوره تلفنی با شماره های 02188928452 و 0۹۱۲۴۷۲۶۶۴۱ تماس بگیرید و یا برای مشاوره حضوری با وکیل خانواده ما و تنظیم شکواییه ترک انفاق توسط ایشان پس از هماهنگی به آدرس تهران، خیابان فلسطین شمالی، نبش کوچه شهید نجف غزایی عتیق، پلاک 475، طبقه پنجم، واحد 57 مراجعه فرمایید.