نفقه چیست؟
طبق ماده 1107 قانون مدنی ایران نفقه زوجه شامل تمامی نیازهای متعارف و مناسب با وضعیت زوجه می باشد که شامل مسکن، لباس، تغذیه، اثاثیه منزل و کلیه هزینه های درمانی و بهداشتی است. ضمنا نفقه شامل هزینه خادم در صورت عادت زوجه به داشتن خادم و یا داشتن مریضی و نقصان نیز می باشد.
تعیین میزان نفقه ارتباطی با توانایی یا ناتوانی اقتصادی مرد ندارد. همچنین وضعیت دارایی پدری زن یا استقلال مالی خود او نیز در تعیین آن نقشی ندارد.
الزام وجود نفقه برای زوجه چگونه است؟
طبق ماده 1102 قانون مدنی دو شرط زیر برای وجود نفقه الزامی است:
- عقد باید دائمی باشد و در عقد موقت نفقه تعیین نمی شود. همچنین در ماده 1106 قانون مدنی نیز صراحتا گفته شده در عقد دائم حقوق زوجه بر عهده زوج (شوهر) است.
- تمکین کردن کامل زوجه که در ماده 1108 قانون مدنی گفته شده هروقت زوجه بدون مانع شروع از ادای وظایف امتناع کند مستحق حقوق خود نخواهد بود.
ضمنا طبق ماده ۱۱۱۵ قانون مدنی اگر زوجه ثابت کند که زندگی مشترکش با زوج ضرر مالی، شرافتی یا بدنی دارد دادگاه او را محکوم به تمکین زوج نخواهد کرد که در این صورت تمکین نکردن زوجه باعث از بین رفتن حقوق و نفقه نمی شود.
میزان نفقه زوجه چقدر هست؟
میزان نفقه زن در قانون مشخص نشده است اما ملاک تعیین آن و حقوق زوجه بر اساس نیازها و شان او می باشد که در شرایط مختلف زمانی و مکانی، متغیر خواهد بود. زوجه برای مطالبه نفقه خود به دادگاه مراجعه می کند در این موارد محاکم خانواده برای تعیین میزان حقوق زوجه، از کارشناس استفاده می کنند و کارشناس با تماس با زوجین و تحقیقات در مورد شرایط آن ها میزان حقوق زوجه را تعیین می کنند و پس از ابلاغ نظر از سوی کارشناس طرف معترض ظرف مدت ۷ روز نسبت به آن با ذکر دلایل اعتراض می کند و دادگاه برای بررسی مجدد میزان آن، از هیات سه نفر کارشناسان حقوق زوجه استفاده می کند.
نکته حائز اهمیت در خصوص نفقه زوجه این است که می تواند حقوق معوقه (گذشته) خود را از زوج مطالبه کند یعنی اگر زوج چند سال است که نفقه زوجه را پرداخت نکرده، زوجه می تواند حقوق گذشته خود را مطالبه کند.
ضمنا این کار در مورد نفقه فرزندان قابل اجرا نیست.
برای مطالعه مقاله ی، قانون و حقوق زنان کلیک کنید
وضعیت نفقه در دوران عقد به چه صورت است؟
- اگر زوج و زوجه پس از عقد نکاح دائم بر سر تاریخ مراسم عروسی و شروع زندگی مشترک توافق کرده باشند رویه قضایی بدین گونه تمایل دارد که در این دوران تا زمان موعد شروع زندگی مشترک به زوجه نفقه تعلق نمی گیرد.
- اما اگر زوج اقدامی برای شروع زندگی بعد از آن تاریخ به توافق رسیده نکند زوجه می تواند حقوق خود را مطالبه کند.
- البته بر اساس ماده ۱۱۰۲ قانون مدنی چنان که نکاح به طور صحت واقع شد، روابط زوجیت بین طرفین وجود دارد پس حقوق و تکالیف زوجین در قبال یکدیگر برقرار می شود.
هزینه های درمان زوجه که جزئی از نفقه است تا چه میزان بر عهده زوج می باشد؟
هزینه های درمانی زوجه که در قانون از موارد نفقه به حساب آمده است شامل هزینه های درمان متعارف می باشد و اگر زوجه دچار بیماری صعب العلاج یا خاصی شده باشد که هزینه های بسیار گزافی داشته باشد جبری در پرداخت آن ها برای زوج نیست. در این موارد قاضی رسیدگی کننده پرونده نفقه با توجه با قانون، شرع و اوضاع و احوال بین زوجین همچنین وضعیت مالی آن ها تصمیم لازم را لحاظ خواهد کرد.
برای مطالبه نفقه باید چکار کرد؟
نفقه دارای وجه حقوقی است که باید با توجه به مقدار حقوقی که مورد درخواست زوجه است دادخواستی را تنظیم و تقدیم دادگاه یا شورای حل اختلاف کرد که اگر میزان حقوق زوجه بیشتراز ۲۰میلیون تومان باشد از طریق دادگاه خانواده و اگر کمتر از ۲۰ میلیون تومان باشد از طریق شورای حل اختلاف قابل پیگیری می باشد.
اما توجه داشته باشید که پرداخت نکردن نفقه دارای وجه کیفری برای زوج است.در قانون حمایت خانواده مصوب سال ۱۳۹۱ و در ماده ۵۳ صراحتا گفته شده هرکس با داشتن استطاعت مالی نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تادیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه شش محکوم می شود. تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و در صورت گذشت وی از شکایت در هر زمان، تعقیب جزایی یا اجرای مجازات موقوف می شود.
مدارک لازم برای طرح دعوی نفقه زن چیست؟
- کارت ملی
- شناسنامه
- عقد نامه
- در طرح دعوی کیفری دو شاهد نیاز است.
گروه وکلای دیده بان حقوق
گروه وکلای دیده بان حقوق امیر با شعار صداقت در پیگیری کلیه دعاوی با بهره گیری از تیم حقوقی متخصص با کادری علمی اماده ارائه انواع خدمات حقوقی به شما عزیزان است از دیگر خدمات این تیم حقوقی پشتیبانی مشاوره ای موکلین تا بعد از انعقاد عقد و غیر موکلین در زمینه مشاوره های حقوقی برای حمایت از شما عزیزان ، جهت دریافت مشاوره با شماره های درج شده در صفحه اصلی تماس حاصل فرمایید.
شماره تماس گروه دیده بان حقوق: 02188928452 – 02188928542 – 09124726641
آدرس دفتر گروه دیده بان حقوق: تهران، خیابان فلسطین شمالی، نبش کوچه شهید نجف غزایی عتیق، پلاک 475، طبقه پنجم، واحد 57
