با رشد علم و تکنولوژی و گسترش روابط افراد در فضا‌های مجازی و ایجاد شبکه‌های متعدد اجتماعی و با توجه به انتشار اطلاعات شخصی افراد در این شبکه ها، زمینه برای سوءاستفاده برخی افراد سودجو و ناهنجار ایجاد گردیده است. امروزه این افراد به صورت اینترنتی و غیر مجاز از حساب دیگران پول برداشته و مرتکب سرقت می شوند. به غیر از سرقت پول از حساب دیگران روش های دیگری از کلاهبرداری نیز در فضای مجازی و اینترنت دیده می شود که باعث تشکیل پرونده های حقوقی بسیار زیادی در مراجع قضایی شده است.
در قانون مجازات اسلامی برای جرم رایانه ای مجازات تعیین شده است. باید بدانید که مرجع رسیدگی به کلاهبردای های اینترنتی دادسرای جرایم رایانه ای می باشد و البته پس از بررسی پرونده به دادگاه کیفری ارسال می شود. گروه وکلای دیده بان حقوق امیر قصد دارد در این مقاله به بررسی جرایم رایانه ای و نحوه شکایت از کلاهبرداری های اینترنتی بپردازد.
چنانچه شما به دنبال وکیل متخصص در تهران می باشید می توانید برای مشاوره تلفنی با ما با شماره های 02188928452 و 09124726641 تماس گرفته و یا برای مشاوره حضوری پس از هماهنگی به آدرس تهران، خیابان فلسطین شمالی، نبش کوچه شهید نجف غزایی عتیق، پلاک 475، طبقه پنجم، واحد 57 مراجعه فرمایید.
کلاهبرداری های اینترنتی
پیش از هر چیز باید بدانیم جرم کلاهبرداری یکی از جرایمی می باشد که قانونگذار در قانون مجازات اسلامی و قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری آن را پیش بینی کرده است. مطابق با همین قانون که می گوید:
(هر کس از راه حیله و تقلب مردم را به وجود شرکتها یا تجارتخانه های یا کارخانه ها یا موسسات موهوم یا به داشتن اموال و اختیارات واهی فریب دهد یا به امور غیرواقع امیدوار نماید یا از حوادث و پیش‌آمدهای غیرواقع بترساند و یا اسم و یا عنوان مجعول اختیار کند و به یکی از وسایل مذکور و یا وسایل تقلبی دیگر وجوه و یا اموال یا اسناد یا حوالجات یا قبوض یا مفاصا حساب و امثال آنها تحصیل کرده و از این راه مال دیگری را ببرد کلاهبردار محسوب می شود)
چنانچه فردی با حیله و تقلب و یا به وسیله ابزارهای غیر قانونی مال و یا منفعتی را با فریب دادن دیگری، برای خود کسب کند مرتکب جرم کلاهبرداری شده است.
اما این جرم فقط در فضای حقیقی اتفاق نمی افتد بلکه با توجه به گسترش روابط افراد در فضای مجازی، کلاهبردای نیز به این حوزه راه پیدا کرده و با توجه به اینکه کلاهبرداران در فضای مجازی می توانند هویت اصلی خود را پنهان نمایند، راحت تر می توانند اقدامات مجرمانه خود را انجام دهند. همین موضوع سبب شد تا در قانون جرایم رایانه ای مصوب سال 1388 مجازات مختص به کلاهبری های اینترنتی پیش بینی شود. ماده ۷۴۱ قانون مجازات اسلامی در خصوص این موضوع اشعار دارد:
(هرکس به طور غیرمجاز از سامانه های رایانه ای یا مخابراتی با ارتکاب اعمالی از قبیل وارد کردن، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف کردن داده ها یا مختل کردن سامانه، وجه یا مال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل کند علاوه بر رد مال به صاحب آن به حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی از پنجاه میلیون ریال تا دویست و پنجاه میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.)
یکی از راه های کلاهبردای های اینترنتی برداشت وجه به صورت غیر مجاز از حساب افراد می باشد که اصطلاحا آن را فیشینگ می نامند. بعضا ممکن است فروشگاه های اینترنتی از این طریق مرتکب کلاهبردای شوند پس بسیار مهم است که کاربران با دقت لازم مانع از بروز همچین اتفاقاتی شوند.
نحوه شکایت از کلاهبرداری های اینترنتی
تا اینجا متوجه شدیم که کلاهبرداری های اینترنتی جرم محسوب می شوند و مرتکبین آن مستوجب مجازات خواهند بود. برای شکایت از کلاهبرداری های اینترنتی می بایست مانند تمامی جرایم دیگر ابتدا در مرجع قضایی صالح شکایت طرح نمود. برای این کار خواهان یا همان مالباخته می بایست با همراه داشتن مدارک شناسایی به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و اقدام به طرح شکایت نماید.
در صورتی که هرگونه توضیح بخصوصی در رابطه با جرم کلاهبرداری دارید آن را در متن شکایت قید کرده و تمامی اسناد و مدارکی که اثبات کننده مالباختگی شما می باشد و وقوع جرم کلاهبردای را اثبات می نماید همراه داشته باشید و ضمیمه شکواییه خود نمایید تا مراجع قضایی به آن رسیدگی کند.
در صورتی که قربانی جرم سرقت رایانه ای و یا همان فیشینگ شده اید می توانید آدرس سایت متخلف را به همراه استعلام بانک ضمیمه شکایت خود نمایید و اگر مجرم یکی از سایت های اینترنتی می باشد، نشانی دقیق آن سایت را ضمیمه کرده تا به آن رسیدگی شود.
مراحل پیگیری شکایت از کلاهبرداری های اینترنتی
باید بدانید که مرجع صالح رسیدگی کننده به جرایم و کلاهبرداری های اینترنتی دادسرای جرایم رایانه ای می باشد که تخصص آن رسیدگی به جرایمی است که در بستر اینترنت و فضای مجازی اتفاق افتاده است. وظیفه این دادسرا تحقیقات و رسیدگی مقدماتی به جرم می باشد که دادیار و بازپرس این اقدامات را انجام می دهند. در صورتی که پرونده نیاز به تحقیقات تخصصی تری داشته باشد، برای تکمیل تحقیقات پرونده را به پلیس فتا ارجاع می دهند.
دقت داشته باشید که نه دادسرای جرایم رایانه ای و نه پلیس فتا رای برای پرونده صادر نمی کنند و تنها پس از تکمیل تحقیقات در صورتی که شکایت را صحیح دانسته و وقوع جرم را محرز بدانند، قرار جلب دادرسی را صادر و پرونده را برای دریافت رای نهایی به دادگاه کیفری می فرستند.
پس خواهان برای پیگیری شکایت از کلاهبرداری های اینترنتی باید مطابق با ابلاغیه های دریافتی در دادسرا و در دادگاه کیفری حاضر شود و تمامی اسناد و مدارکی را که دال بر وقوع جرم است به دادسرا ارائه دهد و تمامی توضیحات خود را برای اثبات کلاهبرداری نیز در دادسرا مطرح نماید.
پس از رسیدگی و تکمیل تحقیقات از طرف دادسرا، پرونده به دادگاه کیفری ارسال می شود تا دادگاه با رسیدگی به اسناد و مدارک و تحقیقات ارسالی دادسرا رای نهایی را صادر نماید. سپس در صورتی که وقوع جرم کلاهبرداری برای دادگاه محرز باشد، دادگاه مجرم را به مجازات قانونی محکوم خواهد کرد. رای صادره از طرف دادگاه به سامانه ثنا ابلاغ خواهد شد و شما از آن طریق می توانید رای نهایی را مشاهده نمایید.
کلام آخر
گروه وکلای دیده بان حقوق امیر در این مقاله به توضیح کلاهبرداری در فضای مجازی پرداخت و نحوه شکایت از کلاهبرداری های اینترنتی را نیز برای شما بررسی نمود. همیشه به افراد مالباخته توصیه می شود تا پیش از طرح شکایت با یک وکیل مجرب و متخصص در دعاوی کیفری مشورت نمایند تا با بتوانند با طرح شکایت و ارائه ادله و پیگیری صحیح در مسیر احقاق حق خود گام بردارند.
شما می توانید برای پرسیدن سوالات خود و دریافت مشاوره تلفنی از وکیل کیفری ما با شماره های 02188928452 و 0۹۱۲۴۷۲۶۶۴۱ تماس بگیرید و یا برای مشاوره حضوری پس از هماهنگی به آدرس تهران، خیابان فلسطین شمالی، نبش کوچه شهید نجف غزایی عتیق، پلاک 475، طبقه پنجم، واحد 57 مراجعه فرمایید.
