طلاق قضایی

همانطور که می دانید در قانون ایران حق طلاق با مرد بوده و مرد هر زمان که بخواهد می تواند زن خود را مطلقه نماید. البته زن دارای حق و حقوق قانونی می باشد که پیش از طلاق مرد موظف است آن را به زن پرداخت نماید این حقوق شامل نفقه، مهریه، اجرت المثل سال های زوجیت و نصف اموالی است که مرد پس از ازدواج به دست آورده و می بایست به زن پرداخت نماید. اما در قانون ایران زن نمی تواند هر زمان که بخواهد خود را مطلقه نماید مگر در مواردی که مرد ضمن عقد حق طلاق را به زن داده باشد و یا پس از ازدواج به صورت رسمی به زن وکالت حق طلاق داده باشد. اگر زنی خواستار جدایی و طلاق از شوهر خود باشد و مرد راضی به طلاق نباشد، زن می بایست دلایل کافی و محکمی را به دادگاه ارائه داده که نشان دهد ادامه زندگی مشترک برای او امکان پذیر نمی باشد سپس دادگاه تصمیم می گیرد که حکم طلاق را برای زن صادر نماید و یا خیر. گروه وکلای دیده بان حقوق امیر قصد دارد در ادامه این مقاله به بررسی موضوع طلاق قضایی پرداخته و موارد قانونی آن را شرح دهد.

جهت دریافت مشاوره از دیده بان حقوق امیر با شماره های زیر تماس حاصل فر مایید.

شماره تماس : 02188928542_02188928452

آدرس : تهران، خیابان فلسطین شمالی، نبش کوچه شهید نجف غزایی عتیق، پلاک 475، طبقه پنجم، واحد 57

طلاق قضایی چیست؟

گفتیم که مطابق با قانون ایران مرد هر زمان که بخواهد می تواند همسر خود را طلاق بدهد. البته در گذشته این چنین بود که مرد نیازی به ارائه هیچ دلیل و مدرک قانع کننده ای برای طلاق همسر خود نبود اما به علت گسترش زیاد طلاق و سست شدن بنیان خانواده اصلاحاتی در آن انجام گرفت. در حال حاضر هر مردی که خواستار طلاق دادن همسر خود باشد می بایست دلایل و مدارک قانع کننده ای را برای طلاق به دادگاه ارائه نماید و در غیر این صورت اگر بخواهد بدون هیچ دلیل قانوع کننده ای همسر خود را طلاق دهد می بایست حق و حقوق قانونی زن را به او پرداخت نماید. همانطور که گفتیم این حقوق شامل نفقه، مهریه، اجرت المثل سال های زوجیت و نصف اموالی که مرد پس از ازدواج به دست آورده است می باشد. 

بهتر است نگاهی به ماده قانونی آن هم بی اندازیم:

ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی اشعار دارد: ((مرد می‌تواند با رعایت شرایط مقرر در این قانون با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش را بنماید.))

حال اگر زنی خواستار طلاق گرفتن از شوهر خود بود و وکالت حق طلاق از او نداشت تکلیف چیست؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که قانون گذار مواردی را برای طلاق گرفتن زن در قانون پیش بینی کرده است.

در مواردی که زن در عسر و حرج شدید مانند اعتیاد شوهر باشد و ادامه زندگی مشترک برای او امکان پذیر نباشد و یا به علت غیبت و مفقودی شوهر از دادگاه تقاضای طلاق داشته باشد در چنین مواردی طلاق به وسیله نماینده دادگاه در جای مرد اجرا می شود که به این نوع طلاق، طلاق قضایی گفته می شود.

موارد طلاق قضایی

مطابق با آنچه که گفته شد در طلاق قضایی مرد راضی به طلاق زن نمی باشد اما به دلایل قانونی دادگاه او را مجبور به طلاق دادن زن می نماید. حال این دلایل قانونی چیست و در چه مواردی طلاق قضایی اتفاق می افتد؟

در سه مورد طلاق قضایی اتفاق می افتد.

1- غیبت و یا مفقودالاثر بودن مرد

مطابق با ماده ۱۰۲۹ قانون مدنی: ((هرگاه شخصی چهار سال تمام غایب مفقودالاثر باشد زن او می‌تواند تقاضای طلاق کند در این صورت با رعایت ماده ۱۰۲۳ حاکم او را طلاق می‌دهد.))

2- عسر و حرج شدید زن

مطابق با ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی: 

((در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد، وی می‌تواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق کند. چنانچه عسر و حرج مذکور در محکمه ثابت شود، دادگاه می‌تواند زوج را اجبار به طلاق نماید و در صورتی که اجبار میسر نباشد زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده می‌شود.))

البته در تبصره این ماده موارد عسر و حرج را نیز اشعار داشته است که شامل موارد زیر می شود:

-ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی و یا نه ماه متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه.

-اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلا وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است.

-محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر.

-ضرب و شتم یا هرگونه سوءرفتار مستمر زوج که عرفاً با توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد.

-ابتلای زوج به بیماری‌های صعب‌العلاج روانی یا ساری یا هر عارضه‌ی صعب‌العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید.

موارد مندرج در این ماده مانع از آن نیست که دادگاه در سایر مواردی که عسر و حرج زن در دادگاه احراز شود، حکم طلاق صادر نماید.

3- عدم پرداخت نفقه و یا عجز مرد در پرداخت نفقه

مطابق با ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی: ((در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه و عدم امکان اجرای حکم محکمه و الزام او به دادن نفقه، زن می‌تواند برای طلاق به حاکم ‌رجوع کند و حاکم شوهر او را اجبار به طلاق می‌نماید. ‌همچنین است در صورت عجز شوهر از دادن نفقه.))

مهریه در طلاق قضایی

حال که به صورت کامل با طلاق قضایی آشنا شدیم این سوال مطرح می شود که تکلیف مهریه در این نوع طلاق چیست؟ در پاسخ به آن به باید بگوییم که قاضی رسیدگی کننده پرونده با توجه به شرایط موجود این تصمیم را می گیرد. به طور مثال در مواردی که مرد مفقودالاثر شده است مهریه زن از اموال باقی مانده و توقیف شده از مرد پرداخت می شود و به صورت کلی قاضی با توجه به شرایط موجود درباره مهریه زن تصمیم اتخاذ می نماید.

به این نکته توجه داشته باشید که در این نوع طلاق مرد نمی تواند به زن در مدت عده رجوع نماید به همین ترتیب طلاق قضایی نوعی طلاق بائن می باشد. 

کلام آخر

گروه وکلای دیده بان حقوق امیر در این مقاله به بررسی طلاق قضایی پرداخت و کلیه موارد قانونی آن را تشریح نمود. شما می توانید برای پرسیدن سوالات خود درباره این نوع طلاق و دریافت مشاوره تلفنی با شماره های 02188928452 و 0۹۱۲۴۷۲۶۶۴۱ تماس بگیرید و یا برای مشاوره حضوری با وکیل  طلاق و خانواده ما پس از هماهنگی به آدرس تهران، خیابان فلسطین شمالی، نبش کوچه شهید نجف غزایی عتیق، پلاک 475، طبقه پنجم، واحد 57 مراجعه فرمایید.