مهریه زن بعد از فوت شوهر

همانطور که می دانید پس از آن که عقد نکاح میان زن و مرد جاری می شود حقوق مالی خاصی به موجب قانون مدنی به زن تعلق می گیرد. یکی از این حقوق مالی که طبق قانون دقیقا پس از جاری شدن عقد نکاح زن مالک آن می شود مهریه می باشد. اغلب خانم ها مهریه خود را در شرایطی مطالبه می نمایند که زندگی مشترک آن ها به پایان رسیده و در مرحله جدایی از مرد می باشند اما باید بدانید که پس از منعقد شدن نکاح میان زوجین مرد متعهد می شود تا مهریه را به زن پرداخت نماید و زن در هر زمانی که بخواهد حتی در طول زندگی مشترک نیز می تواند مهریه خود را از مرد مطالبه نماید و مرد موظف به پرداخت مهریه به زن می باشد.

گاها پیش می آید که مرد پیش از آن که مهریه همسر خود را پرداخت نماید فوت می کند. از آنجایی که مهریه جز دیون مرد می باشد پس از فوت او می بایست از محل ماترک او به زن پرداخت شود. گروه وکلای دیده بان حقوق امیر در ادامه این مقاله به بررسی موضوع مهریه زن بعد از فوت شوهر می پردازد.

مهریه زن

بهتر است ابتدا به صورت کامل با مهریه زن آشنا شویم. همانطور که گفته شد مهریه جزو حقوق مالی می باشد که پس از جاری شدن عقد نکاح میان زن و مرد به زن تعلق می گیرد به همین سبب ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی اشعار دارد: 

((به مجرد عقد زن مالک مهر میشود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.))

مطابق با این ماده دقیقا پس از جاری شدن عقد زن مالک مهریه می شود و این دین چه در زمان حیات و چه در زمان فوت مرد بر گردن او می باشد. هر چند که اکثرا خانم ها مطالبه مهریه را زمانی انجام می دهند که قصد جدایی و پایان دادن به زندگی مشترک را داشته باشند اما مطابق با قانون فوق الذکر زن پس از عقد نکاح هر زمانی که بخواهد می تواند مهریه خود را مطالبه نماید و یا حتی می تواند آن را به مرد ببخشد. در هر حال زن می تواند هر نوع تصرفی را که بخواهد در مهریه خویش انجام دهد. 

موضوع مهریه تنها برای عقد دائم نمی باشد و در مورد عقد موقت نیز صدق می کند به این صورت که اگر در عقد موقت مهریه زن مشخص نباشد و یا مهریه ای برای او تعیین نشود عقد موقت صحیح نبوده و باطل می شود. 

اما دقت داشته باشید که در عقد دائم وجود مهریه الزامی نیست و اگر مهریه تعیین نشود عقد صحیح بوده و باطل نخواهد شد.

مهریه زن بعد از فوت شوهر

تاکنون دریافتیم که مهریه دینی بر ذمه مرد می باشد و پس از جاری شدن عقد نکاح زن مالک مهریه می باشد و می تواند هر زمانی که بخواهد آن را از مرد مطالبه نماید. اما موضوعی که می خواهیم بررسی نماییم مهریه زن بعد از فوت شوهر می باشد.

این موضوع بسیار زیاد اتفاق می افتد که زن در طول زندگی مشترک مهریه خود را مطالبه ننموده و همسر او فوت کرده است. حال این سوال پیش می آید که در چنین شرایطی تکلیف مهریه زن چیست؟

در پاسخ به آن باید بگوییم هر فردی که فوت می کند اگر دارای دین و بدهی باشد پس از انجام تشریفات قانونی بدهی های او را از محل ماترک پرداخت می شود. همانطور که پیش تر گفته شد مهریه نیز یک دین بر ذمه مرد می باشد و جزو بدهی های او محسوب می شود، پس در شرایطی که مرد مهریه همسر خود را پرداخت نکرده باشد و فوت نموده باشد پس از انجام تشریفات قانونی مهریه زن از ماترک مرد پرداخت می گردد.

نکته ای که در اینجا باید به آن اشاره نماییم این است که اگر مرد پیش از نزدیکی با زن فوت نماید. تمام مهریه زن از ماترک مرد پرداخت می گردد و مانند مهریه دختر باکره بعد از طلاق نمی باشد که تنها نصف مهریه به او پرداخت می شود. پس در شرایطی که مرد پیش از نزدیکی فوت نماید مهریه زن همچنان کامل پرداخت می شود.

دقت داشته باشید که مطابق با قانون ورثه مجبور نیستند مهریه را پرداخت نمایند. اگر ماترک برای پرداخت مهریه و دیگر بدهی ها کافی نباشد، اموال بین طلبکاران به نسبت طلب آن ها تقسیم خواهد شد و اگر ورثه قصد داشته باشند تا مهریه را پرداخت نمایند ممانعتی وجود نخواهد داشت.

برای مطالبه مهریه تفاوتی ندارد که عقد موقت یا دائمی است چرا که در هر دو صورت زن می تواند پس از فوت همسر مهریه خود را مطالبه نماید تا از ترکه او پرداخت گردد. تنها تفاوتی که می توان گفت این است که اگر زوجین عقد موقت را ثبت رسمی نکرده باشند، زن نمی تواند مهریه را از طریق اجرای ثبت مطالبه نماید.

چگونگی مطالبه مهریه زن بعد از فوت شوهر

زن پس از فوت شوهر می تواند به دو طریق مهریه خود را مطالبه نماید.

1- از طریق اجرای ثبت: سند ازدواج سند رسمی محسوب می شود و در آن سند میزان مهریه ذکر شده است بنابراین زن می تواند با مراجعه به دوابر ثبت اسناد اقدام به مطالبه مهریه خود نماید و سپس مرجع ابلاغی را مبنی بر پرداخت مهریه زن به ورثه مرد ارسال می نماید. در صورتی که وراث در مدت ده روز از تاریخ ابلاغ مهریه را پرداخت نکنند ترکه توقیف خواهد شد. یک بیستم مبلغ مهریه نیز هزینه درخواست مهریه از اجرای ثبت خواهد بود.

2- از طریق دادگاه: اگر زن از طریق اجرای ثبت موفق به مطالبه مهریه خود نشود می بایست دادخواست مطالبه مهریه را به طرفیت وراث مرد به دادگاه خانواده ارسال نماید.

مطابق با ماده 226 قانون امور حسبی مهریه زن از دیون ممتاز می باشد پس پرداخت آن نسبت به پرداخت دیگر دیون متوفی ارجحیت خواهد داشت. همانطور که پیش تر گفته شد مهریه از ترکه مرد پرداخت خواهد شد و اگر ترکه ای برای پرداخت موجود نباشد وراث تکلیفی برای پرداخت مهریه نخواهند داشت مگر آن که خودشان رضایت به این امر داشته باشند و در صورتی که میزان ترکه کمتر از میزان دیون باشد به نسبت بدهی بین طلبکاران تقسیم خواهد شد. برای مطالبه مهریه از طریق دادگاه می بایست سه و نیم درصد مبلغ مهریه را برای هزینه دادرسی پرداخت نمود.

کلام آخر

گروه وکلای دیده بان حقوق امیر در این مقاله به بررسی موضوع مهریه زن بعد از فوت شوهر پرداخت و شرایط قانونی آن را تشریح نمود. شما می توانید برای پرسیدن سوالات خود درباره مهریه و دریافت مشاوره تلفنی با شماره های 02188928452 و 0۹۱۲۴۷۲۶۶۴۱ تماس بگیرید و یا برای مشاوره حضوری با وکیل طلاق و خانواده در تهران پس از هماهنگی به آدرس تهران، خیابان فلسطین شمالی، نبش کوچه شهید نجف غزایی عتیق، پلاک 475، طبقه پنجم، واحد 57 مراجعه فرمایید.