طلاق خلع چیست

در قانون مدنی ایران طلاق از جهت های گوناگونی تقسیم بندی شده است. یکی از از این تقسیم بندی های طلاق در قانون مربوط به طلاق رجعی و طلاق بائن می باشد و به واسطه آن دو نوع طلاق مبارات و طلاق خلع نیز مطرح می شود. شاید شما هم تاکنون عبارت طلاق خلع را شنیده باشید و این سوال برایتان پیش آمده باشد که طلاق خلع چیست و چه تفاوتی با دیگر طلاق ها دارد؟ برای پاسخ به آن باید بگوییم زمانی که زنی به واسطه تنفر زیادی که از شوهر خود دارد حاضر به بخشیدن مالی به شوهر می شود تا شوهر نیز رضایت به مطلقه نمودن زن بدهد و زندگی مشترک را به پایان برساند، به آن طلاق خلع گفته می شود. در واقع این نوع طلاق نوعی طلاق توافقی نیز محسوب می شود چرا که زوج با زوجه توافق می نماید در ازای دریافت مالی او را طلاق دهد. این توافق می تواند با بخشیدن مهریه از طرف زن نیز انجام پذیرد. گروه وکلای دیده بان حقوق امیر در ادامه این مقاله قصد دارد طلاق خلع و شرایط آن را بررسی نماید.

طلاق خلع

برای توضیح طلاق خلع بهتر است ابتدا نگاهی به تعریف قانون گذار از طلاق خلع در قانون مدنی بی اندازیم. 

ماده 1146 قانون مدنی اشعار دارد: ((طلاق خلع آن است که زن به واسطه کراهتی که از شوهر خود دارد در مقابل مالی که به شوهر می‌دهد طلاق می‌گیرد اعم از اینکه مال‌ مزبور عین مهر یا معادل آن و یا بیشتر و یا کمتر از مهر باشد.))

با توجه به تعریف قانون گذار می توان گفت طلاق خلع به طلاقی گفته می شود که زن به دلیل داشتن کراهت و تنفر زیاد نسبت به شوهر خود حاضر می شود تا مالی را به او پرداخت نماید تا شوهر نیز به طلاق دادن زن رضایت بدهد. این مال می تواند خود مهریه یعنی بخشیدن مهریه به شوهر باشد و یا هر اندازه ای باشد که زوجین بر سر آن به توافق رسیده باشند و اندازه مشخصی برای آن در قانون تعریف نشده است. 

همانطور که می دانید طلاق مبارات نیز نوع دیگری از طلاق بوده که شباهت زیادی با طلاق خلع دارد. اغلب افراد طلاق خلع را با طلاق مبارات اشتباه می گیرند. اما باید بگوییم که این دو طلاق تفاوت های مهمی با هم دارند که در ادامه آن ها را بررسی می نماییم.

طلاق خلع مطابق با قانون مدنی به واسطه نفرت و کراهت زن از شوهر می باشد اما در طلاق مبارات هر دوی زن و مرد نسبت به یکدیگر کراهت دارند و این امر مربوط به هر دوی زوجین می باشد.

تفاوت مهم دیگری که این دو نوع طلاق با هم دارند مقدار مالی است که زن در ازای طلاق به مرد می بخشد. در طلاق خلعی هر مقدار مالی که هر دو بر سر آن توافق کرده باشند می تواند بخشیده شود. مثلا زن می تواند مهریه خود را به مرد ببخشد و یا می تواند معادل مهریه را به مرد پرداخت نماید و حتی کمتر و یا بیشتر از مهریه را نیز می تواند به مرد پرداخت نماید و در قانون برای آن اندازه مشخصی در نظر گرفته نشده است اما در طلاق مبارات مالی که زن برای رضایت به طلاق به شوهر می دهد نمی تواند بیشتر از مهریه او باشد.

شرایط طلاق خلع

برای آن که طلاقی خلعی باشد می بایست شرایط آن وجود داشته باشد. این شرایط را قانون مدنی صراحتا تعریف نموده است که به طور کلی به سه قسم می باشد.

شرط اول برای آن که طلاق از نوع خلعی باشد این است که زن دارای کراهت و نفرت بیش از اندازه از شوهر خود باشد به طوری که دیگر قادر به ادامه زندگی مشترک نباشد. (دقت داشته باشید که این کراهت فقط باید از سوی زن باشد و اگر مرد نیز این کراهت را داشته باشد طلاق از نوع مبارات خواهد بود)

شرط دوم برای طلاق خلعی این است که زن باید مالی را به شوهر ببخشد تا شوهر رضایت به مطلقه نمودن زن بدهد.

شرط سوم برای آن که طلاق خلعی باشد این است که مالی که زن به شوهر می بخشد می تواند به هر اندازه ای که طرفین بر سر آن توافق نموده اند باشد یعنی می تواند اندازه مهریه، کمتر و یا بیشتر باشد و هیچ مقدار از قبل تعیین شده ای برای آن وجود ندارد. (همانطور که گفته شد اگر این مقدار معادل مهریه زن باشد و زن و مرد به صورت دو طرفه از هم کراهت داشته باشند طلاق دیگر از نوع خلعی نبوده و طلاق مبارات می باشد)

رجوع در طلاق خلع چگونه است

حال که با طلاق خلع و تمامی شرایط لازم برای آن آشنا شدیم این سوال مطرح می گردد که آیا در طلاق خلعی امکان رجوع وجود دارد؟ 

برای پاسخ به این سوال بهتر است ابتدا بدانیم که مطابق با قانون مدنی طلاق به دو دسته طلاق رجعی و طلاق بائن تقسیم می شود. در طلاق رجعی مرد می تواند در مدت عده طلاق رجعی به زن رجوع نماید ولی در طلاق بائن مرد حق رجوع به زن را نخواهد داشت.

اکنون این سوال پیش می آید که کدام طلاق ها بائن هستند؟ برای پاسخ به این سوال نگاهی با ماده ۱۱۴۵ قانون مدنی می اندازیم که اشعار دارد:

در موارد ذیل طلاق بائن است:
۱) طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود.
۲) طلاق یائسه.
۳) طلاق خلع و مبارات مادام که زن رجوع به عوض نکرده باشد.
۴) سومین طلاق که بعد از سه وصلت متوالی به عمل آید اعم از این که وصلت در نتیجه رجوع باشد یا در نتیجه نکاح جدید.

حال به راحتی با توجه به بند 3 این ماده می توان گفت که طلاق خلع جزو طلاق های بائن می باشد و مرد امکان رجوع به زن را در این نوع طلاق نخواهد داشت.

اما به این نکته توجه داشته باشید که در انتهای بند 3 گفته شده است (مادام که زن رجوع به عوض نکرده باشد ) یعنی در طلاق خلع اگر زن نسبت به مال یا عوضی که به شوهر برای رضایت به طلاق پرداخته است به مرد رجوع نماید و آن را از مرد مطالبه نماید این امر باعث می شود تا طلاق خلع به طلاق رجعی تبدیل شود و در این موقع مرد نیز می تواند به زن رجوع نماید.

کلام آخر

گروه وکلای دیده بان حقوق امیر در این مقاله بررسی نمود که طلاق خلع چیست و چه شرایطی دارد. همچنین وضعیت رجوع در طلاق خلع را نیز بررسی نمود. شما می توانید برای پرسیدن سوالات خود درباره انواع طلاق و دریافت مشاوره تلفنی با شماره های 02188928452 و 0۹۱۲۴۷۲۶۶۴۱ تماس بگیرید و یا برای مشاوره حضوری با وکیل طلاق و  خانواده ما پس از هماهنگی به آدرس تهران، خیابان فلسطین شمالی، نبش کوچه شهید نجف غزایی عتیق، پلاک 475، طبقه پنجم، واحد 57 مراجعه فرمایید.